Ooggetuige in Israël

Journalist Aad Kamsteeg en fotograaf Tjerk S. de Vries reisden recent door Israël, spraken met politici en met de man in de straat, met Joden en Palestijnen, met orthodoxe rabbijnen en Messiasbelijdende Joden, met bewoners van Joodse nederzettingen, Druzen en Israëlische Arabieren. In hun verhalen proberen zij een eerlijk beeld van de verscheurde te geven.

Wat aan de orde komt

Begonnen wordt met een stukje geschiedenis toegespitst op de holocaust en de daarop volgende vestiging in het land Israël. Daarbij wordt niet voorbijgegaan aan het steeds maar weer oplevende antisemitisme en de voedingsbodem die daarvoor ook in de kerk aanwezig is vanuit de zogenaamde vervangingsleer: de kerk is in de plaats van Israël gekomen. Deze wordt, met een beroep op Paulus, terecht afgewezen. In ‘om de ziel van het Joodse volk’ wordt de Joodse religie als een ‘manier van leven’ en van ‘permanent leren’ beschreven.

Het hart van de auteurs gaat uit naar de Joodse volgelingen van Jezus. Van de inmiddels overleden onvergetelijke nestor van de Hebreeuwse christenen in Israël citeren ze de woorden: ‘In zekere zin zijn wij, Messiasbelijdende Joden, weer terug op de plek waar de eerste christelijke gemeente van Jeruzalem verdween, toen de stad verwoest werd.’ Ze zijn er weer, dat is zeker, maar in een bonte verscheidenheid. De stad Jeruzalem wordt beschreven als het concentratiepunt van de vele spanningen die er in het land leven: Joden en moslims.

‘Twee gescheiden werelden’, zo luidt de titel van dat hoofdstuk. Of, als we er de christenen ook bij betrekken, misschien wel drie of..., werelden?! De Palestijnen, die niet weg te denken zijn in Israël, worden ook gehoord. Zij eisen hun landrechten op. En wat te denken van de Israëlische Arabieren. Wat een verscheurdheid bij hen als bepaalde omstandigheden je (bijna) dwingen om te kiezen tussen Joden en Palestijnen. Zullen sjalom (het Joodse woord voor vrede) en salam (het Arabische woord voor vrede) nog eens in elkaar overvloeien? Een terechte vraag! Daarnaast blijven nog genoeg ander spanningsvelden over zoals de kloof tussen arm en rijk en de eerlijke verdeling van water, om er maar enkele te noemen.

Feiten en toelichtingen

Omdat in een journalistiek verslag niet alle relevante gegevens kunnen worden vermeld, is een groot aantal kaders met feiten en toelichtingen opgenomen. Het zijn korte stukjes over tal van onderwerpen. Om er enkele te noemen: het unieke van antisemitisme, Rechtvaardigen onde de volken, Zionisme, Hebreeuws, Spijswetten, Kerk en Israël, Visie van christenzionisten, Israëlische Arabieren, Strook van Gaza, Hamas, De Kibboets, Amerika en Israël...

Het boek wordt afgesloten met een boekenlijst voor verdere oriëntatie en een lijst van websites waar informatie kan worden verkregen.

Ten overvloede zij nog vermeld dat de auteurs gepoogd hebben objectief te blijven of, zoals ze het zelf verwoorden: ‘We willen de lezer/kijker niet onze eigen mening opdringen. Wij dragen de Joodse staat een warm hart toe en steunen de rechtvaardige verlangens van Palestijnen. Maar we willen dat u op basis van wat wij als materiaal aandragen, zelf tot een afgewogen oordeel komt.’

Bespreking van het boek van Aad Kamsteeg (tekst) en Tjerk S. de Vries (fotografie), Ooggetuige in Israël, Joden en Palestijnen in een omstreden land. (Amsterdam: Buijten & Schipperheijn, 2011), 160 blz., € 18,90.