In Jezus geloven in Israël

‘Hoeveel Joden geloven er eigenlijk in Jezus?’ ‘Hoeveel messiasbelijdende gemeenten zijn er in Israël?’ Vragen die ons op afstand het vaakst worden gesteld en alleen daarom al aandacht verdienen.

Het aantal christenen in Israël wordt geschat op zo’n 2 procent van de bevolking. Dit komt neer op een kleine 170.000 personen.

Arabische christenen

Het overgrote deel van de christenen in Israël heeft een niet-Joodse achtergrond. De meesten van hen zijn Arabier. Arabische christenen zijn vaak verbonden aan een (oosters)-orthodoxe kerk of de Rooms-Katholieke Kerk. Er zijn echter meer smaken. Zo is er een Arabisch-Lutherse Kerk met zo’n 2000 leden. Daarnaast bestaan er tientallen zelfstandige (huis)gemeenten van diverse snit.

Versnipperd

Het aantal Joden in Israël dat gelooft in Jezus als de Messias is beperkt. Schattingen lopen uiteen van zo’n 10.000-25.000 personen. Er zijn verschillende redenen die verklaren waarom het moeilijk is om precies in kaart te krijgen hoeveel messias­belijdende Joden er zijn.

Allereerst is er een definitieprobleem. Een deel van de Joden die gelooft in Jezus als de Messias vindt het niet bezwaarlijk om zichzelf te typeren als een ‘christen’. Anderen vermijden het woord christen echter zoveel mogelijk. Zij noemen zichzelf ‘messiaans Joods’ of bijvoorbeeld ‘een Jood die gelooft in Jezus als de Messias’.

Wat verder niet bijdraagt aan de overzichtelijkheid is de sterk versnipperde ‘kerkelijke kaart’ in Israël. Veel van de ruim 100 gemeenten staan op zichzelf. Er zijn wel enkele koepelorganisaties, maar ook die slagen er niet in om alle Joodse volgelingen van Jezus onder zich te verenigen.

Judaïsme

De versnippering onder Joodse gelovigen heeft verschillende oorzaken. De belang­rijkste oorzaak is gelegen in het antwoord op de vraag hoe men zich verhoudt tot de Joodse traditie. Een kleine, maar invloedrijke messiaans-Joodse stroming hecht sterk aan de Joodse afkomst en synagogale gebruiken. Men gaat niet naar de ‘kerk’, maar naar de (messiaanse) ‘synagoge’. In de synagoge wordt het Joodse gebeden­boek gebruikt, dragen mannen een keppeltje, wordt uit de Thorarol gelezen en is het eten kosjer. Christelijke elementen in de bijeenkomst zijn vaak: een lezing uit het Nieuwe Testament, elementen in de preek en de viering van het Heilig Avondmaal.

Veel Joden die in Jezus geloven hebben (theologische) bezwaren tegen boven­genoemde stroming. Zij hebben hun diensten meer gevormd naar de christelijke traditie. Het christelijke karakter is dan wel weer afhankelijk van de christelijke hoofdstroming waartoe men zich rekent (charismatisch, protestants, rooms-katholiek etc.). Joodse elementen die in bijna alle gemeenten wél worden gehand­haafd zijn: het houden van sabbat, de besnijdenis en het lezen van de ‘parasja’ van de week (het Bijbelgedeelte van de week). Daarmee wordt bewust de verbinding gezocht met het Joodse volk en Gods verbond met Israël.

Het gebrek aan theologisch kader en historie is een andere reden voor de versnippering van de messiaans-Joodse gemeenschap. In 1948 was er slechts een handvol messiaanse Joden in Israël. Nogal wat gelovigen zijn eerste-generatie gelovigen. Dit maakt gemeenten kwetsbaar en vatbaar voor afwijkend theologisch gedachtegoed.

Betrokken

Het CIS kiest er bewust voor om betrokken te zijn op verschillende stromingen binnen de Messiaanse gemeenschap. Voor het eerst in de geschiedenis zijn hier Messiaanse gemeenten die langer dan een generatie bestaan. We zijn er diep van overtuigd dat de God van Israël aan het werk is in dit land. Hij Zelf staat garant voor de uitwerking van het Evangelie dat ook hier klinkt.

Wij willen ons ondertussen belangstellend en bescheiden opstellen. Dit om Messiaanse Joden hun eigen weg te laten vinden. We doen er als christenen uit de heidenen uiteraard wel goed aan om waar mogelijk onze Joodse (en Arabische!) broeders en zusters met de daad te steunen en vooral in het gebed niet te vergeten. Want wat hebben wij veel aan Israël te danken!

Drs. Albert Groothedde (Jeruzalem) is consulent van het Centrum voor Israëlstudies