Nes Ammim: van rozenkassen naar dialoog


In een recent verschenen boek van de studieleider in Nes Ammim, de gepensio­neerde Duitse pastor Rainer Stuhlmann, vermeldt deze een gesprek met een groep religieuze Joden over de brugfunctie die het dorp vervult. Aan het eind van zijn uitleg daarover sprak een oudere Joodse man met tranen in zijn ogen: ‘U verricht hier heilig werk.’


Zo is het niet altijd geweest: in de begintijd organiseerde rabbijn Keller uit het naburige Naharyia een demonstratie tegen het dorp, dat hij als een verkapte zendingspost beschouwde. Later draaide hij overigens om en werd hij een goede vriend. Zijn dochter leidt al vijftien jaar gespreksgroepen in Nes Ammim.


Het is meer dan vijftig jaar geleden dat de toenmalige Israëlische minister van financiën Levi Eshkol het groene licht gaf voor de opbouw van deze christelijke nederzetting in Galilea. De eerste Europese bewoners arriveerden in 1963. Als steunproject voor de jonge staat Israël is Nes Ammim opgericht om het land na de moord op zes miljoen Joden in de Tweede Wereldoorlog een ander gezicht van het christendom te laten zien, de jodenzending voorbij.

Het betrof een particulier initiatief om naar wegen te zoeken die de relatie tussen joden en christenen zouden kunnen verbeteren. Geen kerkelijk project, al zijn zowel in Nederland als Duitsland protestantse kerken nauw bij het dorp betrokken.

De vrijwilligers die vanuit uiteenlopende christelijke achtergrond naar Nes Ammim trekken, willen de uitdagingen in het land aangaan door er te werken en te leren, in solidariteit met de bewoners. De dagelijkse realiteit ervaren.


Jarenlang stond het dorp bekend om de rozenteelt, maar daar kwam rond de eeuw­wisseling een einde aan. Hoe staat het er nu voor?


De oorspronkelijke idee heeft in de voortdurend veranderende context van Israël een nieuwe dimensie gekregen. In overleg met de vele vrienden en relaties die wij in de loop der jaren in Galilea hebben gekregen, is dialoog - naast ‘leren van de joodse traditie’ - nu een pijler geworden van dit oecumenische dorp. Dialoog tussen joden en christenen in de eerste plaats, maar niet op Europese leest geschoeid. Congressen, werkdagen, kinderkampen en debatten worden locaal ingevuld. Ook moslims nemen geregeld deel.

Voor Joodse en Palestijnse inwoners van het Heilige Land wil Nes Ammim een wijkplaats zijn, een omgeving waar ze elkaar face to face kunnen ontmoeten, kunnen luisteren naar elkaars verhalen en gezamenlijk activiteiten ontplooien, in wederzijds respect. Nes Ammim zelf is ‘strategisch’ gelegen tussen twee dorpen: het Joodse Regba en het Arabische Mazra.

De vrijwilligers faciliteren die dialoog en volgen verder lezingen, nemen deel aan studiedagen en reizen door het land tijdens meerdaagse seminars. In de omgang met bewoners geven ze vorm aan hun verbondenheid met Israël. Verder vormt gastvrijheid een pijler van de Nes Ammim gemeenschap: veel vrijwilligers werken in het hotel.


Momenteel verrijzen in Nes Ammim nieuwe huizen, die binnen afzienbare tijd qua aantal groter zullen zijn dan de woningen van het oude dorp. Na jaren onder­handelen werden de bouwplannen goedgekeurd. De inzet is een ‘gemengd’ woonoord te realiseren, waarin Joodse en Arabische Israëli’s als buren in vrede met elkaar leven.


Meer informatie: Michael Elias en Simon Schoon (red.) Van rozenkassen tot dialoog (Gorinchem: 2013).

Dr. M.J.C. Elias is taalkundige en schrijver. Hij was van 2009-2014 bestuurslid van de Stichting Nes Ammim Nederland en maakt nu deel uit van een internationaal adviesorgaan van het dorp

dr. Michael Elias
Verbonden jrg. 59 nr. 2 (apr. 2015)
www.kerkenisrael.nl/verbonden

verbonden