Reiswijzer voor protestantse pelgrims


N.a.v. Kees Jan Rodenburg en Aart Brons, Ontdekkingen in Israël. Reiswijzer voor protestantse pelgrims, ISBN 978-90-827514-0-6, 127 blz. Te bestellen via het CIS, info@hetcis.nl, à €9,50


Steeds meer kiezen mensen ervoor om niet met een georga­niseerde reis naar Israël te gaan maar op eigen gelegenheid, of met heel kleine groepen. Dat geeft veel vrijheid, maar vergt ook meer eigen voorbereiding. Het boek Ontdekkingen in Israël. Reis­wijzer voor protes­tantse pelgrims kan daarbij goede diensten bewijzen. Maar ook wie wel een groepsreis maakt – met een bus en een gids en alles voor je geregeld – kan profijt hebben van de Reiswijzer (zoals we deze uitgave hierna noemen).


Bij een reis naar het land van de Bijbel zijn de verwachtingen vaak hooggestemd. Ik hoor nooit dat het tegenviel. Eerder integendeel. Je ziet coulissen van de bijbelse geschiedenis. Je staat op bijbelse plaatsen. Je wordt geconfronteerd met het volk van het Boek. Het land en de bevolking zijn fascinerend. Verleden en heden zijn indruk­wekkend. Daarom: de reis zal hoe dan ook wat met jou doen.

Dat kan echter nog meer worden als je ook wat met die reis gaat doen: als je goed voorbereid gaat, ter plekke op een actieve en gerichte manier rondkijkt, en achteraf nog eens de balans opmaakt. De Reiswijzer wil je helpen een beetje wijzer op reis te gaan en door je reis ook wijzer te worden. Uit de inleiding: ‘Het boekje zoekt naar een geloofs­dimensie, maar is allerminst zweverig. Het zijn de concrete plaatsen, mensen en omstandig­heden die ons uitdagen: wat betekenen die voor ons geloof en hoe reageren wij erop?’

De Reiswijzer is een werkboek. Dat is duidelijk door de ruimte die er her en der is voor aantekeningen. Als je die ruimte gebruikt zal het een persoonlijk document worden, waarmee je ook naderhand weer kunt ophalen wat je op bepaalde momenten gedaan of gedacht of gebeden hebt.

Voor- en achteraf

Er is veel te winnen met een goede voorbereiding in de weken of maanden voordat je vertrekt. Het eerste deel van de Reiswijzer geeft daarvoor handreikingen, in zes hoofd­stukjes:

  1. Ik een pelgrim?
  2. Zien en aanraken;
  3. Israël in kaart;
  4. Het beloofde land;
  5. Mensen en groepen;
  6. Heilige tijden.

Het laatste deel laat je achteraf nog eens bewust en gestructureerd terugkijken naar je voorbereiding en je reis.

Plaatsen

In het middendeel worden diverse plaatsen behandeld. Niet zoals in een gewone reisgids (die blijft nodig voor algemene toeristische informatie!). De Reiswijzer wil je aan het werk zetten, met tips, vragen en allerlei stof tot nadenken.

Dat gebeurt telkens in drie delen – met ook voor elke plaats een vooraf, ter plekke en achteraf. Je kunt bv. de avond van te voren, of nog eerder, thuis al, informatie lezen of opzoeken met betrekking tot de plek, of een gedeelte uit de Bijbel rustig doorlezen. Voor op de plek zelf zijn er tips, bijvoorbeeld, bij Christ Church: ‘Kijk naar de symbolen in de kerk. Welke zijn Joods, welke christelijk? Zijn er ook die zowel Joods als christelijk zijn?’ Ten slotte word je aangemoedigd – meestal met een quote – nog eens te reflecteren op je bezoek. Een voorbeeld:


Hiëronymus over pelgrims

Een vraag uit de Reiswijzer, uit het hoofdstuk over de Geboortekerk, waar ook de grot is waar Hiëronymus (†420) dertig jaar als kluizenaar heeft gewoond en waar hij heeft gewerkt aan de Vulgata. Hiëronymus schreef over de vele pelgrims die naar Bethlehem kwamen op twee manieren:

  • ‘Het allerbeste uit de christenheid komt naar het Heilige Land. Ze spreken verschillende talen, maar de toewijding is een en dezelfde. Er is geen teken van conflict of hoog­moed, helemaal geen verschil, behalve in de manier van zich kleden. Niemand berispt, kritiseert of oordeelt de ander.’
  • ‘Ze komen hier van over heel de wereld; de stad stroomt over van elk soort menselijk wezen. Het is een schrikwekkend gedrang van mannen en vrouwen die je op andere plaatsen – in elk geval voor een deel – zou vermijden, maar hier moet je het allemaal slikken.’

Deze twee citaten lijken niet met elkaar te rijmen. (Hoe) kunnen ze door één en dezelfde persoon gedaan zijn? In welke herken jij je?


Er zijn slechts negentien plaatsen besproken, maar wel van alles wat: bekend en onbekend, centraal en marginaal, christelijk en Joods, met oude of recente geschiedenis. De genoem­de plaatsen zijn niet bedoeld als programma. Je zult ze niet alle kunnen of willen bezoe­ken. Je zou wellicht ook niet voor alle plaatsen die je gaat bezoeken zoveel ‘huiswerk’ willen hebben. Het gaat eerder om voorbeelden van hoe je zelf ook op andere plaatsen aan de slag kunt gaan.


Te midden van de plaatsen staan twee wat andersoortige hoofdstukjes: over de synagoge en over Joodse gebeden. Ze sluiten aan bij het hoofdstuk over de Kotel (‘Klaagmuur’). Daar kun je immers zien hoe Joden bidden en iets meemaken van ‘synagoge-diensten’ (door groepen van minimaal tien mannen). Je mag dat daar zomaar van nabij meemaken – maar je blijft er wel een buitenstaander. Wil je meer betrokken en meer inhoudelijk een dienst meemaken, ga dan een synagoge binnen. Met de informatie en tips die gegeven zijn zul je nog niet alles kunnen volgen, maar het zal vast een bijzondere ontmoeting worden!

Website

Bij het boek hoort een website: israelreiswijzer.nl. Daarop wordt gebruik gemaakt van de voordelen die een website biedt:

  • Op de website staan meer foto’s dan in het boek. De meeste daarvan kun je groot op je scherm krijgen.
  • De verwijzingen op de webpagina’s kun je aanklikken. Er zijn ook extra pagina’s met verwijzingen naar boeken en websites.
  • Google Maps is gebruikt voor een overzicht van de besproken plaatsen – met de mogelijkheid om in- of uit te zoomen en een routebeschrijving te krijgen.
  • Een aparte pagina geeft een kalendermaand (om te beginnen de huidige maand, maar je kunt elke maand opzoeken) met Joodse en christelijke data. Je kunt daar ook de wekelijkse lezingen in de synagoge vinden.

Bij elk hoofdstuk in het boek staat een QR-code die je direct brengt bij de bijbehorende webpagina. Er is dus per hoofdstuk een pagina met foto’s en verwijzingen, maar eerst ook een heel korte samenvatting en vervolgens een onderdeel uit het boek dat op de webpagina overgenomen is, als voorproefje en smaakmaker.


ds. Aart Brons
Verbonden jrg. 62 nr. 1 (feb. 2018)
www.kerkenisrael.nl/verbonden

verbonden