Niet klein te krijgen

Vol en leeg tegelijk loop ik het Yad Vashem museum uit en kijk uit over Israël. Wat ik net allemaal gezien heb, kan ik niet klein krijgen. Huilend leg ik alle vragen bij God neer en vraag ik me af hoe de Joden zoveel ellende konden doorstaan.

Zomaar één van de indrukken die tijdens de Israëlreis, georganiseerd door het LCJ, op mij af kwamen. Deze zomer mocht ik met een groep jongeren 10 dagen kennismaken met Israël. We brachten een aantal dagen door bij het meer van Tiberias, in Jeru­zalem en in de woestijn. Een land met veel verschillende religies, culturen en ver­schillen in de natuur. Te midden van deze prachtige diversiteit van het land is de schaduw van de Jodenvervolging nog altijd zichtbaar. Deze schaduw zal niet verdwijnen, tot de dag dat Jezus terugkomt.

Kindergedenkteken

We zijn onderweg naar Yad Vashem en ik weet niet goed wat ik kan verwachten. Anderen hebben mij verteld dat dit museum veel indruk achterlaat, maar hóe? Dat zal ik zo gaan ervaren. Eenmaal aangekomen worden we door onze gids eerst naar het kindergedenkteken gebracht, waar ze ons vertelt over het ontstaan van Yad Vashem. Als we naar binnenlopen zien we eerst gezichten van Joodse kinderen die omgekomen zijn.

We lopen verder en komen in een donkere ruimte, waar we om ons heen alleen maar lichtpuntjes zien. Elk lichtpuntje staat voor een kind wat omgekomen is in de oorlog. De aangestoken kaarsen weerkaatsen in spiegels tot 1,5 miljoen lichtpuntjes: 1,5 miljoen kinderen. Een stem noemt de namen, leeftijden en het land van de kinderen die omgekomen zijn. De leeftijden van mijn neefjes komen langs en ik voel een brok in mijn keel opkomen. De staat Israël bestaat dit jaar 70 jaar, maar wat is daar een pijn en verdriet aan vooraf gegaan. Dat mogen we niet vergeten.

Eeuwige vlam

We vervolgen onze weg door Yad Vashem en zien overal boompjes geplant staan met daarbij bordjes met namen erop. Deze boompjes zijn geplant voor de verzetshelden in de oorlog. Als we staan bij de gedenknaald voor niet-Joden die in de oorlog omgekomen zijn, valt mijn oog op de vele steentjes die op een gedenkteken ervoor liggen. De gids legt uit dat de Joden op deze manier eer betonen aan de overledenen.

Daarna worden we naar de gedenkhal gebracht waar regeringsleiders uit de hele wereld kransen kunnen leggen als ze op bezoek zijn in Israël. In deze hal ligt een vloer die bestaat uit 6 miljoen zwarte mozaïekstukjes die staan voor het aantal Joodse slachtoffers van de holocaust en er brandt een eeuwige vlam.

Vrijheid

De laatste anderhalf uur mogen we op eigen gelegenheid het museum in. Lopend door het museum komen er verschillende dingen op mij af. Namen, verhalen, barakken, gezichten, gestreepte pyjama’s in de kleinste maten, vertellen hun verhaal.

Bijna aan het eind gekomen plof ik neer op een bankje bij een video. Eigenlijk komt niets meer echt binnen tot ik geraakt word door het beeld wat ik zie. Een massa naakte, uitgemergelde lijken wordt met een shovel een massagraf ingeschoven. De tranen wellen op, ik kan het niet begrijpen.

Vol en leeg tegelijk loop ik het museum uit en kijk uit over Israël. Wat ik net allemaal gezien heb, kan ik niet klein krijgen. Huilend leg ik alle vragen bij God neer en vraag ik me af hoe de Joden zoveel ellende konden doorstaan.

Dankend te mogen leven in zoveel vrijheid.