Getuigen door te zijn


Bewogenheid rechtvaardigt niet alle evangelisatie­methodes


Het werk van het Centrum voor Israëlstudies wordt getypeerd met drie kernwoorden: luisteren, dienen en getuigen. In een serie artikelen ga ik in op getuigen onder het Joodse volk.

Tal van christelijke organisaties zoeken iedere dag weer actief naar manieren om Joden te bereiken met het Evangelie. In dit artikel zoeken we naar verantwoorde manieren van getuigen onder het Joodse volk.

Verdriet

Eerder in deze serie heb ik beargumenteerd waarom ik geen aanhanger ben van de twee­wegenleer. Dat betekent dat ik geloof dat, wanneer een Jood (en christen) voorbijgaat aan Christus’ Persoon en werk, dat serieuze consequenties heeft.

Een deel van de Joden leeft volkomen seculier en heeft aan God, Jezus en gebod geen boodschap. Een ander deel is uiterst toegewijd aan God en Zijn geboden. Ook zij hebben echter vaak met Jezus niets. Zij kennen en gebruiken Zijn naam soms alleen als vloek.

De verwerping van Jezus door Zijn volksgenoten stemt mij verdrietig — in dit verdriet gaat de apostel Paulus mij voor (Rom. 9:1-3). Een voor de hand liggende vervolgvraag is: Wat nu?

Methoden

Een eerste reactie van veel reformatorische christenen zal zijn: verkondig de Joden het Evangelie! Deze reactie is om verschillende redenen begrijpelijk; niet in de laatste plaats omdat Paulus ons daarin voorgaat (Rom. 10:14-15).

De ‘methode’ van verkondiging wordt hier en daar in Israël ook toegepast. Andere beproefde manieren zijn: busreclames, huis-aan-huisfolders, gemeentestichting, diaconale hulp, straatevangelisatie en evangelisatie via internet, radio en televisie.

Deze methoden zijn volgens de Israëlische wet in principe legaal. Toch geldt vrijwel zonder uitzondering dat ze een diepe afkeer oproepen in de Israëlische samenleving. Er gaat geen week voorbij of er wordt wel ergens in de media gewaarschuwd voor een campagne van ’christelijke missionarissen’.

Aandachtspunten

Dat het Evangelie niet altijd in goede aarde valt, is al door Jezus voorzien (Luk. 21:12-19). Tegenstand is daarom geen reden om als christen te zwijgen. Jezus roept Zijn volgelingen op om te volharden en bemoedigt hen door te stellen dat er ‘beslist geen haar van uw hoofd verloren zal gaan’ (Luk. 21:18).

Dit betekent ondertussen niet dat kerken en christelijke organisaties hun wijze van evangelisatie niet onder de loep mogen nemen. Je kunt er als christen onnodig aan bijdragen dat de Naam van Jezus Christus wordt gelasterd (vgl. Matth. 7:6). De voor­beelden liggen in Israël voor het oprapen.

In het vorige artikel heb ik vier aandachtspunten geformuleerd met betrekking tot getuigen onder het Joodse volk. Met die aspecten wil ik recht doen aan de Schrift én voorkomen dat het christelijke getuigenis in Israël onnodig weerstand oproept. Tot die aandachtspunten verhoud ik me ook in dit artikel.

Centrale vraag is: is het mogelijk om als christen het Evangelie te delen met Joden zonder dat je onnodig brokken maakt? Ik geloof dat dat kan. Dat heeft niets van doen met geheimzinnigheid en slimmigheid. Kernwoorden zijn juist: presentie en transparantie.

Presentie

Zout komt niet tot zijn doel als het in het zoutpotje blijft zitten. Een christen ontzegt zichzelf mogelijkheden om te delen als hij of zij afstand blijft houden tot het Joodse volk — iets wat kenmerkend is voor zo’n 2000 jaar kerkgeschiedenis. Christelijke presentie onder het Joodse volk is onontbeerlijk.

Hoe krijgt die aanwezigheid vorm? Wat dat betreft ga ik in de leer bij Samuel Wells. Deze Anglicaanse missioloog betoogt dat een christen zich, in navolging van Christus, diep verbonden zou moeten weten met zijn medemensen en zelfs bereid moet zijn om onder hen te wonen (vgl. Joh. 1:14). Deze christelijke vorm van presentie noemt Wells ‘being-with’.

Zuivere ‘being-with’, dat wil zeggen authentieke, christelijke presentie, veronderstelt onder andere ontvankelijkheid, mededeelzaamheid en letterlijk ‘mede-lijden’. Het betekent dat je werkelijk bereid bent om de naaste te zijn van je, in dit geval Joodse medemens.

De afgelopen 2000 jaar heeft het Joodse volk te vaak gemist dat er christenen zijn die hun naaste willen zijn. Radicale presentie maakt Joden duidelijk dat het anders kan. Voor een christen betekent dit concreet: presentie in goede, mooie tijden, maar ook in tijden van pandemieën, oorlogen, aanslagen of alledaags persoonlijk leed.

Geestelijk

Dergelijke authentieke presentie doet iets; het doet iets met jezelf én met je medemens. Het creëert verbinding in een wereld vol verdeeldheid; het schept vertrouwen in een wereld vol wantrouwen. Radicale ‘being-with’ is als het Evangelie zonder woorden, als een preek zonder kansel.

Radicale presentie toont welke impact Jezus Christus heeft op de levens van duizenden niet-Joden: niet-Joden die Hem volop erkennen als de Joodse Messias. Hun radicaal christelijke levensstijl wordt opgemerkt; het roept vragen op en baant de weg tot een gesprek. Het zou Joden zelfs jaloers kunnen maken. Is dit ook niet een lijn die Paulus voorstaat met zijn werk onder niet-Joden (vgl. Rom. 11:13-14)?

Radicale presentie heeft ondertussen ook iets heel ontspannens. Het bevrijdt van maakbaarheidsideeën en verborgen doelstellingen. Het is een je laten gebruiken in het kader van Gods zending (de Missio Dei) in deze wereld. Het is hiermee een uiterst geestelijk missionair concept. Het betekent je naar Gods beeld laten vormen, je leven in Gods hand leggen en verwachtingsvol uitzien naar wie God op je weg brengt.


Drs. A. Groothedde werkt voor het Centrum voor Israëlstudies in Jeruzalem.

Dit de zesde aflevering in een serie artikelen over getuigen onder het Joodse volk.

drs. Albert Groothedde
Verbonden jrg. 67 nr. 1 (jan 2023)
www.kerkenisrael.nl/verbonden

verbonden