Einde van de dialoog?

De verschrikkelijke aanslagen van Hamas op 7 oktober hebben een enorme impact op de Israëlische maatschappij. Tegelijkertijd heeft de oorlog tegen Hamas stevige gevolgen voor Palestijnen. Leidt deze tragedie het einde van de dialoog tussen Joden en Palestijnen in?

Het Centrum voor Israëlstudies is op diverse manieren betrokken bij de dialoog. Kern van het werk is de ontmoeting met het (religieuze) jodendom in al haar schakeringen. Gelukkig lijkt dit werk niet in het gedrang te komen. Wel hebben joodse leiders duidelijk behoefte om steun te ervaren van hun christelijke gespreks­partners in deze lastige tijd. Een tijd waarin in westerse landen antisemitisme weer oplaait.

Getuigend gesprek

Religieuze dialoog betekent overigens niet noodzakelijkerwijs dat beide partners water bij de wijn doen ten aanzien van hun geloofsstandpunten. Joodse leiders die kiezen voor deelname aan de dialoog, waarderen het juist als de gesprekspartners open zijn over hun geloofsstandpunten. In het Mattheüsmailproject lezen we met diverse joodse gesprekspartners het Mattheüsevangelie. Ook is onze collega in Jeruzalem (voorheen drs. Albert Groothedde, nu Geert de Korte MA) betrokken bij een studiekring over het Lukasevangelie. Voor sommige joden is het de eerste keer dat ze het Nieuwe Testament lezen. Dan blijkt Jezus veel joodser dan ooit gedacht...

De dialoog biedt ruimte voor het getuigend gesprek. Maar anderzijds mogen we als christenen ook ontvangen. In de recente onlinecursus over de sedermaaltijd – geleid door rabbijn Kurtz van het Schechter Instituut – hebben we door de studie van joodse bronnen de ontwikkeling van deze maaltijd vanaf Exodus tot nu gevolgd. De Evangeliën gaan dan ook open om te bespreken of het Heilig Avondmaal al dan niet ingesteld is tijdens de sedermaaltijd.

Diaconale projecten

Het Centrum voor Israëlstudies steunt - in samenwerking met deputaten Diaconaat en de GZB – een aantal projecten in Israël en de Palestijnse gebieden. Een rode lijn is het woord 'verzoening'. Op kleine schaal willen we projecten steunen die bruggen slaan.

U begrijpt dat 7 oktober een grote klap is geweest voor veel mensen die betrokken zijn geweest bij deze en andere verzoeningsprojecten. Diverse Israëli's die betrokken waren bij ontmoetingen met Gazanen, hen steunden en aandacht voor hun situatie vroegen, zijn zonder aanzien des persoons door Hamas vermoord of ontvoerd. Veel Joden en Arabieren kennen wel slachtoffers van de aanslagen of de huidige oorlog. En linksom of rechtsom: dat gaat niet in de koude kleren zitten.

Hoop

7 oktober zal in lengte van jaren diepe sporen nalaten in Israël en de Palestijnse gebieden. Hoe het politieke landschap er uit gaat zien, is nog omgeven met onduidelijkheid. Naast oorlog, geweld, aanslagen, haat en angst zijn er ook kleine lichtpuntjes te noemen. Eén daarvan is toch wel dat velen – ondanks de pijn – beseffen dat jood, christen en moslim met elkaar verder moeten, als de kruitdampen zijn opgetrokken. Ontmoetingen zijn nodig. Want ze leiden tot meer wederzijds begrip en hopelijk tot minder incidenten.

The Interfaith Encounter Association is een overkoepelende organisatie van veel dialooggroepen en ontmoetingsprojecten. Directeur Yehuda Stolov geeft aan dat in de eerste week van december de helft van de groepen weer actief is. De redenen waarom andere activiteiten nog niet opgestart zijn, zijn praktisch van aard, zoals reisbeperkingen door de oorlog. Hij schrijft in zijn nieuwsbrief: 'Vandaag willen we, meer dan ooit, onze ijver vernieuwen om een weg te vinden naar vrede en verbondenheid tussen alle volken in dit prachtige en heilige land'.

En laten we daar vanuit Nederland onze bescheiden bijdrage aan blijven leveren.

drs. J. Bonhof is directeur van het Centrum voor Israëlstudies