De Joodse Raad

Het nemen van verantwoordelijkheid staat in Nederland hoog aan­geschreven. Het wij nemen verantwoordelijkheid komt regelmatig langs in de politiek als de vraag klinkt waarom een partij deelneemt aan bepaalde coalitie. Maar hoe ver ga je in het nemen van verantwoorde­lijkheid? En hoe doe je dat als de overheid een ethisch vacuüm creëert?

Die vragen dringen zich op bij het kijken van De Joodse Raad. Een indringende serie die de Evangelische Omroep afgelopen voorjaar uitzond en die nog altijd te zien is op NPO.nl. Op 13 juni won de serie de Zilveren Nipkowschijf, een prestigieuze Nederlandse televisieprijs. En dat is niet voor niets. Met overtuigend acteerwerk en in een herkenbaar decor biedt de serie een aangrijpende en vaak onthutsende inkijk in de donkerste jaren van de afgelopen eeuw. Te zien is op welke doortrapte manier de Joodse bovenlaag door de Duitsers medeplichtig wordt gemaakt aan de deportatie van de Joden uit Nederland. Het schokkende is dat goede mensen gedrongen werden tot foute keuzes en dat voor de kijker heel invoelbaar wordt hoe dat kon gebeuren.

Het nemen van verantwoordelijkheid blijkt daarin een heel belang­rijke drijfveer en in combinatie met een glijdende schaal blijken de hoofd­rol­spelers weerloos voor de Duitse tactiek. Dat laat de kijker achter met de vraag: en ik, hoe zou ik het gedaan hebben in die omstandigheden?

Bij de serie verscheen ook de documentaire Werktuig van de nazi’s waarin onder andere de nog levende secretaresse van de raad, Mirjam Bolle-Levie, geïnterviewd wordt. Voor wie niet wil vergeten wat zich afgespeeld heeft en wil nadenken over het eigen morele kompas wanneer je onder grote druk komt te staan, is zowel serie als documentaire een absolute aanrader.