Jongeren snakken naar gein
Een rabbi zag een klein kind met een bal spelen en vroeg hem: Wat ben je aan het doen?
De jongen antwoordde: Ik doe een balspel met God.
De rabbi lachte. Hoe doe je dat?
De kleine antwoordde: Ik gooi de bal naar Hem op en Hij gooit die weer naar beneden naar mij.
De Joodse traditie zit vol met dit soort humoristische verhalen. Humor hoort bij de overlevingsstrategie van het Joodse volk. Joden hebben door de eeuwen heen onnoemelijk veel haat, vervolging en lijden over zich heen gekregen. Vandaar waarschijnlijk dat humor in het DNA van het Joodse volk is gaan zitten. Humor voorkomt dat je wegzakt in een moeras van bitterheid en zelfmedelijden.
Misschien kan de kerk hierin iets leren van de Joodse traditie? Zeker jongeren kunnen snakken naar een beetje humor, lucht en relativering. We hebben steeds weer de neiging om onze eigen torens van Babel te bouwen. Zoals een complottheorie die alles verklaart
of een godsdienstig systeem dat in beton is gegoten. Logisch gezien valt er misschien geen speld tussen te krijgen, maar de genade ontbreekt. Het onverwachte, dat wat van God komt en waar wij met ons verstand nooit grip op kunnen krijgen.
Taalkundig gezien hebben genade
en gein
dezelfde oorsprong. Een lach overvalt en verrast je. De Deense predikant Kaj Munk protesteerde tijdens de Tweede Wereldoorlog tegen Jodenvervolging. Humor hielp ook hem om het kwaad in de ogen te kijken. Hij schreef: Vroeger was ik altijd ernstig, maar nu fluistert Christus mij in het oor: Laat ze ons op Goede Vrijdag maar doodslaan, we houden ze op Pasen toch voor de gek! En sindsdien raak ik nergens meer van in de war.
Natuurlijk kun je doorschieten met humor. In onze cultuur is humor zo’n beetje heilig. Alles en iedereen moet belachelijk kunnen worden gemaakt. Wat blijft er dan nog over? Op die manier kun je jezelf - letterlijk - kapot lachen. Ook hierin kunnen we leren van de Joodse traditie. De Joodse filosoof Martin Buber schreef: Wie slechts geloof heeft, loopt gevaar een kwezel te worden. Wie slechts humor heeft, dreigt cynisch te worden. Wie geloof én humor heeft, vindt het evenwicht waarmee hij in het leven rechtop kan blijven.
Gertjan de Jong is medewerker bij jongerenplatform BasiC.
BasiC is een jongerencommunity die uitdaagt tot een leven dat dieper gaat, back to BasiC
. Met video’s, interviews en artikelen over de wereld van vandaag én de basics van het leven. De C staat voor Core
, de kern van het leven. Maar ook voor Christus. Merk je iets van Hem in de wereld en het leven van vandaag? Daar gaan we naar op zoek. BasiC gaat voor het eerlijke verhaal (www.basi-c.nl).
dhr. Gertjan de Jong
Verbonden jrg. 65 nr. 2 (april 2021)
www.kerkenisrael.nl/verbonden