Waarom een collega in het heilige land woont...

Jaren geleden vroeg ik aan een (liberale) Israëli die verhuisd was naar Nederland, waarom hij sinds zijn verhuizing de sjoel is gaan bezoeken. Hoewel hij erkende dat de hang naar zijn roots een rol speelde, gaf hij aan dat hij vroeger door het wonen in het heilige land al aan een belangrijke religieuze verplichting voldeed ... Die dus nu gecompenseerd moest worden.

Israël is voor de gelovige Jood niet zomaar een land. Er zijn veel goede argumenten voor een Jood om in Israël te (gaan) wonen. Na eeuwen van onderdrukking in veel landen, is de staat Israël een relatief veilige plaats om te wonen. Naast veiligheid spelen de historische banden met het land ook een grote rol. Het stichten van een staat in het huidige Oeganda werd door de zionistische beweging indertijd dan ook direct afgewezen. Voor veel Joden heeft het wonen te midden van een Joodse meerderheid daarnaast grote voordelen. Het is bijvoorbeeld veel makkelijker om de sjabbat te houden, als het openbare leven zich daar op aangepast heeft.

Maar het belangrijkste argument is voor velen het religieuze argument: wonen in Israël is wonen in het door God gegeven land. Hij heeft alle volken een land gegeven en aan Zijn verbondsvolk het land Kanaän. Door te wonen in Israël voeg je je als Jood naar de wil van God. Ergens raakt dit gevoel zelfs liberale en seculiere Joden. Israël niet zomaar een land, niet zomaar een staat.

Gesprek en belijdenis

Als Centrum voor Israëlstudies hebben we sinds de oprichting een werker in Jeruzalem wonen. Zelfs decennia voor de oprichting van het CIS heeft een CGK-predikant er gewoond. En dat is niet zonder reden.

De belangrijkste reden is niet dat het voor ons als christenen een heilige stad of een heilig land is. Onze Heiland, Jezus Christus heeft er geleefd, is er gestorven, begraven én opgestaan. Zeker. Een reis naar Israël en Jeruzalem doet wat met ons en helpt ons zeker om de Bijbel beter te begrijpen. Toch ligt er niet de roeping om er daarom zelf te gaan wonen.

Er zijn diverse pragmatische redenen waarom we iemand uitzenden naar Jeruzalem.

Het is immers makkelijker om in Jeruzalem met een brede schakering aan Joodse religieuze vertegenwoordigers in gesprek te zijn dan in Nederland, waar de Joodse gemeenschap klein is en minder divers.

Ook staat er veel minder spanning op het getuigend gesprek rondom de Schrift dan dat het in Nederland het geval is (om begrijpelijke, historische redenen overigens).

In Jeruzalem zitten we dichter bij het vuur.

Door aanwezig te zijn in Jeruzalem belijden en erkennen we dat God trouw is aan Zijn verbond met Israël. Na vele eeuwen van diaspora heeft Hij het volk waarmee Hij Zijn verbond sloot, teruggehaald naar de plaats die Hij hen heeft gewezen. Ezechiël 36:24,26: “Ik zal u uit de heidenvolken halen en u uit alle landen bijeenbrengen. Dan zal ik u naar uw land brengen. (...) Dan zal ik u een nieuw hart geven en een nieuwe geest in uw binnenste geven (HSV).” Overigens haast ik mij om te zeggen dat dit een theologische uitspraak is en geen politieke uitspraak. In de staat Israël en de Palestijnse gebieden wonen immers ook al eeuwenlang andere volken.

Opvolger

Voor ons als protestanten is de hele aarde Gods eigendom. Jeruzalem en haar inwoners zijn in zichzelf niet heiliger dan andere plaatsen en volken. Maar het is wel de stad en het land waar Hij Israël wil laten wonen. En daarom is het goed dat we als gelovigen uit de volken daar present zijn.

En daarom zoeken we ook een opvolger voor drs. Albert Groothedde als hij in augustus 2023 DV weer terugkomt.

Ds. J.H. Bonhof is directeur van het CIS