Verrijkende ontmoetingen


Op een afscheidssymposium voor onze afzwaaiende Israëlconsulent ds. Aart Brons blikte ik terug op wat de ontmoetingen in Jeruzalem met het levende Jodendom mij als predikant hebben gebracht. Er lijkt geen direct verband met het gemeente­werk te zijn. Toch hebben deze ontmoetingen mij geweldig verrijkt, juist met het oog op het predikantswerk. Waar zit hem dat in?

1. De Bijbelse lijn

In de kerken lijken er soms maar twee opties te zijn. Of Israël hangt er een beetje bij, of het is het stokpaardje geworden van een groepje liefhebbers, die haast over niets anders kunnen spreken.

De contacten in Israël bewaren voor beide uitersten. Voor mij hebben de ont­moetingen eraan bijgedragen dat Israël de plek krijgt die het Bijbels gezien moet hebben: als volk van God, waaraan God ook nu nog trouw is en zal zijn, maar waar ook node de vrede en verzoening van Messias Jezus wordt gemist. Geen verheerlijking dus van alles wat Israël is en heet. Wel de verheerlijking van Jezus Christus, die echter niet werkelijk gekend kan worden wanneer je het Joodse volk vergeet.

2. Geloven in een permanent spanningsveld

Rondom de ontmoeting van Joden en christenen uit de heidenen ligt een voortdurend spanningsveld. Wat geeft een heidenchristen eigenlijk het recht om Jezus als de Messias aan te prijzen ten overstaan van Joden? Hun zit immers de verwachte komst van de Messias in het bloed? De apostel Paulus somt in Romeinen_9 allerlei voorrechten op. Toch vervolgt diezelfde Paulus in Romeinen 10: ‘Broeders, de oprechte wens van mijn hart en mijn gebed tot God voor Israël is gericht op hun zaligheid. Want ik getuig van hen dat zij ijver voor God hebben, maar niet met het juiste inzicht.’

Dit spanningsveld wordt vlees en bloed wanneer je deze Israëlieten ontmoet. Ik denk met name terug aan de ontmoetingen met rabbijnen en hun studenten. God is hen zo nabij en zij zijn zo nabij God. Je voelt je heel bescheiden worden. Zeker ook omdat je weet dat er uit naam van het evangelie zo vaak Joden zijn vermoord. Hoe kan het evangelie voor hen ooit nog een goede boodschap worden en als zodanig ook worden ervaren? Er is veel geduld voor nodig om te bouwen aan vertrouwen en dat vertrouwen vervolgens ook niet te be­schamen.

Tegelijk is er ook moed nodig. Moed om ons niet te schamen voor dat evangelie. Want het gaat wel om het al of niet verkrijgen van zaligheid. Daarvoor is het juiste inzicht nodig, schrijft Paulus. Met dat inzicht bedoelt hij de gerechtigheid van God, geopenbaard in Jezus Christus. Het is de gerechtigheid die toegerekend wordt uit genade en door het geloof eigen wordt gemaakt. Die gunnen we Israël hartstochtelijk. Dit vermenigvuldigt ons gebed voor dit volk.

3. Gelovig leren omgaan met het Woord van God

Er woedt op dit moment een soms emotioneel en heftig debat in Nederland over de vraag wat gereformeerde hermeneutiek is. Hoe maken we de vertaalslag van wat toen en daar werd opgeschreven naar vandaag?

De ontmoeting met het Jodendom biedt langs twee wegen belangrijke inzichten in dit debat. Ten eerste kan de visie op Israël en op de verhouding tussen Oude en Nieuwe Testa­ment heel goed gebruikt worden om helder te krijgen wat iemands positie is. Laat predi­kanten eens kort formuleren welke plek het levende Jodendom heeft in Gods heils­open­baring en je weet meteen hoe iemand met de Bijbel als gezaghebbend Woord van God omgaat en hoe hij de verhouding Oude en Nieuwe Testament ziet.

Ten tweede is mij opgevallen hoe vroom Joden omgaan met de Schriften. De uitleg van teksten is voortdurend onderwerp van discussie. Toch gebeurt dat binnen de bedding van het gezaghebbend spreken van God. Er is ruimte om ook dát te laten staan en na te volgen waarvan men Gods genadige en leven gevende bedoeling niet kan achterhalen. De ont­moeting met het Jodendom is voor mij ook een belangrijke impuls geweest om de Schriften zo te lezen en te blijven lezen.

drs. Florimco van der Rhee
Verbonden jrg. 62 nr. 1 (feb. 2018)
www.kerkenisrael.nl/verbonden

verbonden