Komt Jezus snel terug?
Ds. Dirk Visser heeft een vlot en helder geschreven boek gepubliceerd over eindtijdverwachtingen: Komt Jezus snel terug? Ook Israël heeft een plek in zijn boek en daarom bespreken we dit in Verbonden.
Visser schreef om mensen te helpen die bijvoorbeeld in de war worden gebracht door de stelling dat de wederkomst binnen één generatie na de stichting van de staat Israël in 1948 te verwachten is. Eerst vat hij zijn proefschrift over de toekomstverwachting in 1 en 2 Thessalonicenzen samen. Vervolgens voegt hij hier een studie bij over het volk Israël in Gods toekomstplan, omdat hij merkt dat daar vragen over leven. Hij bespreekt eindtijdverwachtingen zoals die - onder andere door het boek Wake up! - hier en daar ingang hebben gevonden en legt deze telkens naast de Bijbelgedeelten waar deze visies op gebaseerd zijn. Zijn conclusie: ‘deze eindtijdverwachtingen zijn speculatief’ (blz. 208). Twee voorbeelden: de opname van de gemeente is niet te baseren op 1 Thessalonicenzen 4 en het idee van een duizendjarig vrederijk is niet te vinden in Openbaring 20.
Visser is dus voortdurend in gesprek met verschillende eindscenario’s. Vanuit de Bijbel wordt een nuchter, vaak ontnuchterend antwoord gegeven. Omdat de argumenten van bijvoorbeeld de opnameleer en het chiliasme hierbij telkens stevig besproken worden, hebben de Bijbelstudies een nogal antithetisch karakter. Vooral wie zoekt naar een helder antwoord op dit type vragen zal hier een goede hulp vinden.
Twee geluiden
Met betrekking tot Israël hoor ik in het boek twee geluiden. Enerzijds: ‘het heil voor de heidenen doet ... niets af van de trouw van God aan Israël’ (blz. 193). De belofte voor ‘heel Israël’ (in Rom. 11:26) gaat niet over gelovigen uit Joden en heidenen, maar over Israël zelf (blz. 207). Toch lijkt Visser anderzijds moeite te hebben met het ‘Voorgoed verbonden’ in de visie van deputaten Kerk en Israël. Dat komt omdat de kerk geen bijzondere band kan hebben met Joden die niet geloven in Jezus Christus: ‘voor hen is de band met Abraham gebroken’ (blz. 213). Uiteindelijk zijn alle beloften aan Abraham en zijn nageslacht vervuld in Christus. Daarmee lijkt er toch géén plaats meer te zijn voor een blijvende betekenis van Gods verbond met het volk dat Abraham als stamvader heeft. Visser concludeert dan ook dat ‘de nieuwtestamentische gegevens inzake de relatie tussen Israël en de kerk niet op één noemer gebracht kunnen worden’ (blz. 214).
Continuïteit
Is dat zo? Is er niet meer éénheid in de verbondenheid van de HEERE met zijn volk Israël in Oud en Nieuw Testament? Als een belofte een geestelijke vervulling krijgt, komt de oorspronkelijke betekenis ervan toch niet ten einde?
Hoe was dat bij de tempel? Die wordt op verschillende manieren ‘vervuld’. Jezus is de Tempel die wordt afgebroken en binnen drie dagen herrijst, en de gemeente van Christus is een tempel. Uiteindelijk gaat het God om de geestelijke dienst van elke gelovige. Maar ondertussen bleef in de tijd dat dit geschreven werd de gewone tempel bestaan. Jezus en de apostelen gingen erheen, aanbaden er en brachten zelfs offers. Door zo’n ‘vervulling’ wordt de eerdere bedoeling van God toch niet opgeheven?
Wanneer dit element van continuïteit sterker was uitgewerkt met betrekking tot Israël, was dat echt niet ten koste gegaan van een nuchtere blik op de toekomst. Daar hoort de hoop voor Israël bij, op grond van Gods blijvend verbond.
Visioen
Het boek eindigt met een prachtig visioen. Het wil ontnuchterend zijn, maar nergens wordt daarmee de verwachting naar beneden bijgesteld. Integendeel. Het gebed om de komst van Jezus waar de Bijbel mee eindigt, klinkt steeds door. Net als het antwoord: ‘ja, Ik kom spoedig’.
N.a.v. dr. D. Visser, Komt Jezus snel terug? Een nuchtere kijk op eindtijdverwachtingen; uitgeverij Brevier, Kampen 2017; 223 blz.; € 19,90
M.C. Mulder
Verbonden jrg. 62 nr. 1 (feb. 2018)
www.kerkenisrael.nl/verbonden